نماز به عنوان روشی برای توانبخشی دائمی معلولان

۶ بهمن ۱۳۹۶ آقای محمدمهدی محب الرحمان سردبیر هفته‌نامه «حریم امام» به دفتر فرهنگ معلولین تشریف آوردند تا درباره کتاب ایشان مذاکره کنیم. ایشان کتابی با عنوان «نماز معلولان از نگاه فقه شیعه» نوشته و بر اساس ضوابط و قواعد فقه استدلالی شیعه به تجزیه و تحلیل قرائت نماز برای ناشنوایان، قیام و رکوع وسجوع برای کسانی که ضایعه نخاعی یا ضایعه گردنی هستند، پرداخته است.
این اثر در اصل رساله ایشان برای سطح چهار حوزه بوده و با رتبه خوبی پذیرفته شده است. مهم این است که این اثر اولین کتابی است که در حوزه علمیه قم درباره نماز معلولین تدوین و عرضه شده است و پیش از این هیچ اثری حتی در دیگر موضوعات فقهی معلولین تدوین و عرضه نشده است. در این جلسه بحث و تأکید شد که این اثر به عنوان تجربه مهم می‌تواند سرمایه برای چند پژوهش دیگر درباره موضوعات معلولین باشد و ایشان آثار دیگری تقدیم جامعه معلولین نمایند.
مهم‌ترین رهیافت این اثر، نکته‌ای است که از روایات نماز و متون اسلامی درباره نماز برداشت کرده است. با توجه به اینکه مکلفین در هر شرایط نمی‌توانند نماز را ترک کنند ولی می‌توانند بر اساس اقتضائات جسمی خود نماز را برپا دارند؛ مثلاً کسی که نمی‌تواند ایستاده نماز بخواند، مجاز است نشسته و حتی خوابیده نماز را بخواند. این نکته گویای این است که نماز در زندگی افراد نقش مهم و سرنوشت‌ساز دارد و در هیچ شرایط نباید ترک شود ولی می‌توان شرایط اجرای آن را تغییر داد.
از این‌رو می‌توان نتیجه گرفت که نماز برای معلولین می‌تواند به عنوان یک برنامه توان‌بخشی و عامل افزایش روحیه و توانمندی‌های درونی و انرژی‌زایی منظور گردد. نویسنده این اثر روایات و قواعد فقهی را که اشاره به برپا داشتن نماز در هر شرایط می‌نمایند، به تفصیل آورده و بررسی کرده است. نیز آراء فقیهان شیعه از قدماء و متأخرین را مطرح و تجزیه و تحلیل نموده است.