نشست “بررسی وضعیت کتاب ویژه معلولان ایران” در مجتمع ناشران قم برگزار شد

نشست بررسی وضعیت کتاب ویژه معلولان ایران
دوازدهمین نمایشگاه کتاب استان قم، مجتمع ناشران، 4 اسفند ماه 1395

روز چهارشنبه 4 اسفند 1395 ساعت 19 تا 21 نشست “بررسی وضعیت کتاب ویژه معلولان ایران” در سالن اجتماعات مجتمع ناشران و در حین برگزاری دوازدهمین نمایشگاه کتاب استان قم توسط دفتر فرهنگ معلولین برگزار شد.
با توجه به اینکه جامعه معلولین در عرصه کتاب و فرهنگ مکتوب کمبودهای فراوان دارند. قرار شد همه وقت مراسم به همین موضوع اختصاص یابد و تلاش شد از کارشناسان کتاب در عرصه‌های مختلف مثل کتاب بریل، کتاب گویا و غیره دعوت و مباحث جدید و راهگشا عرضه گردد.

شرح برنامه ها:
– قرائت قرآن، آقای عباس چراغی
– سخنرانی آقای احمد امیرآبادی فراهانی نماینده مردم قم در مجلس شورا
– نشست کارشناسان جهت بررسی آماری کتاب ویژه معلولان ایران و مقایسه با جهان، با مشارکت آقایان: محمد نوری، زهره قاری، حسین روحانی صدر، سعید سعدآبادی، محمد حسن قنبری، حسن عبدلی
– هم‌خوانی نابینایان، گروه بصیر
– سخنرانی آقای سید احمد آقامیری رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی قم
– هم‌خوانی نابینایان، گروه ندای ملکوت
– سخنرانی حجت الاسلام بهادری از مدیران موسسه خاتم النبیین(ص) و آقای حسن عبدلی مدیر بخش نابینایان کتابخانه آیت الله خامنه ای
– رونمایی از کتاب‌های بریل جدید شهر قم، به همراه نویسندگان این کتاب‌ها

برای اولین بار جلسه‌ای در سطح عمومی با حضور کارشناسان و نخبگان شکل گرفت و درصدد بر آمدیم مبحث ریشه‌ای و اساسی درباره کتاب و مشکلات معلولین درباره کتاب‌های مورد نیاز معلولین مطرح و مسئولین حاضر در جلسه پاسخ دهند.
در دوازدهمین نمایشگاه کتاب استان قم دفتر فرهنگ معلولین نیز با برپایی غرفه ای به معرفی توانمندی ها و فرهنگ مکتوب جامعه معلولان ایران پرداخت.

محمد نوری (مدیر دفتر فرهنگ معلولین):
در این نشست در خدمت کارشناسان کتابهایی که مربوط به حوزه معلولین می‌شود، هستیم و هدف این است که در هر زمینه یک کارشناس ویژه صحبت داشته باشند و مشکلات را مطرح کنند، که بتوانیم در این نمایشگاه کتاب بهره برداری خوبی داشته باشیم.
مستحضر هستید که در ایران نرخ رشد کتاب معلولیتی بسیار پایین است. یعنی حتی نسبت به همسایگانمان در حاشیه خلیج هم ما نرخ رشد پایینتری را داریم، ولی امیدوار هستیم وضعیت بهتر شود. البته در این دو سه سال اخیر نرخ بالا رفته است. اگر ما بخواهیم به شاخص جهانی در زمینه کتاب معلولین برسیم باید سالانه حدود 1000 عنوان کتاب در ایران منتشر بشود. این امر دست یاری همه دوستان را می‌طلبد که در این قضیه کمک بفرمایند تا انشاالله به این مهم دست پیدا کنیم.

زهره قاری (قاری استاد دانشگاه و کارشناس زبان اشاره):
قبل از اینکه در مورد کتاب زبان اشاره صحبت کنم، توضیح مختصری درباره زبان اشاره دارم.
زبان اشاره برخلاف زبان گفتاری که از صوت کمک می‌گیرد، بر اساس حرکات بدن، دست، صورت و سر می‌باشد. علت اینکه نمی‌گویم فقط دست این است که ناشنوایی که دست ندارد می‌تواند از پا استفاده کند و هم اکنون چنین موردی نیز در دنیا وجود دارد.
زبان صوتی (زبان گفتاری عادی) به این صورت است که، شما لغت “سلام” را در نظر بگیرید، از همخوان و مصوت درست شده است، یعنی “س” “َ” “ل” “ا” “م” (منظور صوت و گفتار این حروف می‌باشد و نه حروف الفبایی آن). اینها پهلوی هم قرار گرفته و لغت را تشکیل می‌دهد، شکل نوشتاری هم دارد و کتاب‌ها نوشته می‌شود. اما زبان اشاره به این صورت است که واژه “سلام” به این صورت (بیان با زبان اشاره) گفته می‌شود. مسلما در این حالت همخوان و مصوت نمی‌توانند به کار آیند، چون این زبان صوتی نیست که صداها پهلوی هم قرار بگیرند و واژه را تشکیل دهند. بلکه واژه “سلام” در زبان اشاره از پنج المنط که عبارتند از:
1-حرکت دست، شکل دست که باید بصورت تخت و صاف باشد.
2-مکان قرار گرفتن دست که کجا باید قرار بگیرد، روی بدن یا فضا، که به سر من قرار می‌گیرد.
3-جهت حرکت دست که به چپ، راست، پایین یا بالا که به طرف راست می‌باشد.
4-حرکت دست که بصورت مستقیم، زیگزاگی و یا آرگ می‌باشد که از سر بطور مستقیم به سمت راست حرکت می‌کند.
5-آخرین و مهمترین المنت حالت صورت می‌باشد، که شما وقتی سلام می‌کنید معمولا می‌خندید. ممکن است استثنائاتی هم باشد ولی عموما سلام با خنده است.
این پنج المنت جمع می‌شوند و یک اشاره را تشکیل می‌دهد. اشاره چند بعدی و دیداری است و شکل نوشتاری ندارد. به همین دلیل ناشنواها اگر بخواهند بنویسند، باید از شکل نوشتاری زبان شنواهایی که اطرافشان هستند استفاده کنند، مثلا در ایران از زبان فارسی و در استرالیا از زبان انگلیسی. تاکنون مواردی را هم سعی کرده‌اند برای این امر اختراع کنند که فعلا از طرف ناشنوایان استقبال نشده است. آن چیزی که ما بعنوان کتاب برای ناشنوایان تهیه می‌کنیم درواقع فیلم است. یعنی ما متن را بصورت فارسی آماده می‌کنیم، اما آن چیزی که آنها اجرا می‌کنند، باید فیلمبرداری شود. پس ما به جای کتاب فیلم نیاز داریم و فیلم هزینه زیادی دارد. من از 50 جا تقاضای بودجه کرده‌ام. از هرجا که فکر کنید حتی از فوتبالیست‌ها، ولی متاسفانه هنوز موفق نشده‌ام. به دلیل اینکه زبان‌های اشاره کشورهای دیگر دارند زبانشان را به ما تحمیل می‌کنند، زبان اشاره ما در معرض خطر است و دارد از بین می‌رود، ما با بودجه شخصی، پدرم و خودم و یک تهیه کننده شروع کردیم به فیلمبرداری. و در طول 12 روز با هزینه کردن نود میلیون تومان توانستیم 3 ساعت فیلم با کیفیت عالی و پرمحتوا تهیه کنیم.
این موضوع در دنیا رشته جدیدی می‌باشد و روی آن کم کار شده است. بیشتر روی زبان اشاره آمریکا کار شده، و بیشترین کتاب‌های تولید شده برای زبان اشاره این کشور می‌باشد. در ایران هم فقط چهار جلد کتاب، آن هم بصورت دیکشنری نوشته شده، که این دیکشنری‌ها هم باید بصورت فیلم تهیه شود. زیرا اشاره‌هایی که در این کتاب‌ها وجود دارد حتی برای ناشنوایان هم نامفهوم است. پس بهتر است این دیکشنری‌ها بصورت فیلم دربیاید که به آن ویدئودیکشنری گفته می‌شود. این امر نیازمند هزینه‌های بالاست. طرح آن را داده‌ام و در وزارت علوم تصویب شده است ولی فعلا برای شروع کار بودجه نداریم.
کتابهایی که در دنیا تا هم اکنون نوشته شده است عبارتند از:
– کتابهای دیکشنری که بیشتر با فیلم نمایش داده می‌شوند و در سایت‌ها موجود هستند.
– کتاب single spelling یا هجی کردن که الفبای باغچه‌بان را آموزش می‌دهد.
– کتاب‌های baby sine یا کتاب اشاره کودک، که زبان اشاره را به کودک آموزش می‌دهد. دانشمندان متوجه شده‌اند که اگر به کودک در فاصله زمانی که فکر کودک می‌فهمد ولی هنوز زبان آماده صحبت کردن نیست، زبان اشاره را یاد بدهند، این کودک در سن بزرگسالی از نظر استعداد زبانی و ریاضی و ارتباط با اطرافیان و آرامش روحی از همنوعان دیگر خود که این آموزش را ندیده‌اند، پیشرفت بیشتری خواهد داشت.
– کتاب‌هایی که اعداد را آموزش می‌دهند.
– کتاب‌هایی که اصطلاحات را آموزش می‌دهند، که این کتاب‌ها را در موضوعات مختلف تقسیم بندی کرده‌اند. مثلا اصطلاحاتی که فقط در مدرسه بکار می‌روند و یا اصطلاحات مذهبی.
در پایان من از مسئولین استدعا دارم که در اینباره همکاری کنند و بودجه‌ای در اختیار ما بگذارند، که برای ناشنوایان کتاب بنویسیم.

حسین روحانی‌صدر (نابینا، کارشناس کتاب و اسناد اسلامی در کتابخانه ملی ایران):
بسیار خوشحال هستم که این فرصت به وجود آمده و دوستان دور هم هستیم و می‌توانیم نکاتی را مرور بکنیم.
امروز با کمک همکاران جستجویی در موضوع معلولین در نرم‌افزار کتابخانه ملی کشور انجام دادیم، و نتیجه به دست آمده عددی بین 1223 یا 1023 رکورد ثبت شده بود، که این شامل کتاب، مقالات، پوستر و منابع دیداری و شنیداری می‌باشد. برای مخاطب جای تعجب است که در کشوری که این همه دانشگاه دولتی، آزاد و پیام نور و این همه گروه روانشناسی و مطالعات معلولین وجود دارد، چرا این عدد اینقدر پایین می‌باشد. این عدد پایین عدد نگران کننده‌ای است، نه فقط برای جامعه هشتاد میلیونی ایران، بلکه برای سایر فارسی زبانان جهان، و بیانگر عدم توجه به قشر معلول جامعه می‌باشد.
نکته دیگر اینکه متاسفانه قالب مطالبی را که برای کارشناسی می‌آورند مشاهده می‌شود که رونویسی شده از مطالب قبلی است. و حتی شاید باورپذیر نباشد که همین مطالب هم مطالب تکراری بیست سال قبل می‌باشد.
مطلب دیگر که ما به آن توجه نکرده‌ایم و دنیا به آن بها داده است، این است که وضعیت معلولین را فقط در حد پایان نامه و مقالاتی که در SPSS بریزند و از آن یک نرم‌افزار کمی دربیاورند و عدد و رقم بدهند، به آن بسنده نکرده‌اند، با اینکه مقالات خوبی هم آنجا نوشته می‌شود، و مسائل معلولین در حوزه نشر و موضوعات فرهنگی را منحصر به یک نهاد دولتی نکرده‌اند و نهاد دولتی فقط نظارت بر تالیفات و بررسی خط مشی‌ها را بر عهده دارد، بلکه فرصت را در اختیار دانشجویان و فارق‌التحصیلان حوزه‌های تخصصی قرار داده‌اند که یافته‌های خودشان را یا در قالب کتاب و یا در قالب مقالاتی که برای عموم افراد قابل فهم باشد، ارائه دهند. این خلا را کشور ما بطور جدی دارد که جدای از اینکه پایان‌نامه دانشجویان ما را دیگران می‌نویسند و یا از دیگران کپی می‌کنند، همین یافته‌ها هم در محافل عمومی بصورت کتاب یا مقاله عرضه نمی‌شوند.
موضوع دیگر این است که شاید ما در حوزه اقتصاد و فرهنگ نسبت به گذشته پیشرفت داشته باشیم، ولی دیدگاه‌ها و برنامه‌ریزی برای معلولین کشور چندان تفاوتی با قبل نداشته و این نشان می‌دهد که معلومات به دست آمده از حوزه معلولین به عموم جامعه عرضه نشده است. این نقطه ضعفی است که من در حوزه نشر کتاب معلولین به آن رسیده‌ام و تجربه کاری من بوده است. ولی اتفاق خوبی که من باید به آن اشاره کنم این است که با برآمدن محیط مجازی در جامعه جهانی توفیقی حاصل شده است که کتاب گویا بسیار راحتتر در دسترس افراد نابینا و کم‌بینا قرار می‌گیرد. ما در مؤسسات مختلف خیرینی را می‌بینیم که داوطلبانه با این کار آشنا شده‌اند و کتاب گویا تولید می‌کنند و بصورت عمومی و رایگان در اختیار افراد قرار می‌دهند. این اقدام سطح معلومات عمومی نابینایان و کم‌بینایان را افزایش می‌دهد و یک مقدار آن خلا قبلی را جبران می‌کند. ولی اینکه آیا مطالبی که ضبط شده و در سایت‌ها قرار داده می‌شود، نیاز سنجی شده است یا نه، این هم موضوعی است که جای بحث دارد.

سعید سعدآبادی (رئیس انجمن عالی توانبخشی معلولان ایران):
در حال حاضر بیش از 2300 مرکز توانبخشی در کشور ما وجود دارد، که بصورت روزانه و یا شبانه روزی و یا ویزیت در منزل یا مراقبت در منزل وظیفه خدمت رسانی به بیش از صدهزار معلول اعم از معلولین جسمی حرکتی، معلولین حسی، بیماران روانی و سالمندان را بر عهده دارند.
یکی از دغدغه‌هایی که ما در این مراکز داریم بحث کتاب می‌باشد. از آنجایی که آموزش مهمترین رکن این مراکز است، این آموزش ابزاری را نیاز دارد که یکی از این ابزارها کتاب می‌باشد. در زمینه کتاب و کتاب نویسی برای معلولان لازم است که برای هر گروه از معلولان بطور جداگانه و تخصصی کتاب تالیف شود. برای مثال دانش‌آموز معلول ذهنی توانمندی‌های دانش‌آموز عادی را ندارد،و برای آموزش این دانش‌آموزان به کتاب‌هایی ساده‌تر با تصاویر بزرگتر و جذابتر نیاز است. همچنین برای آموزش زبان اشاره به ناشنوایان و یا مربیان و دیگر افراد و علاقمندانی که نیاز دارند این زبان را یاد بگیرند، همانطور که خانم دکتر قاری فرمودند، کتاب‌هایی لازم است که بصورت فیلم تهیه شده و این زبان را آموزش می‌دهند.
متاسفانه در این حوزه زیاد کار نشده و حقیقت این است که حتی در سازمان بهزیستی کتاب‌هایی که چاپ شده به تعداد انگشتان دست نمی‌رسد. البته در آموزش و پرورش استثنایی به لحاظ اینکه وظیفه آموزش را بر عهده دارند، این تعداد زیاد است و برای هر گروه و هر سن کتاب‌های خاص آن گروه تهیه شده و در اختیار آنها گذاشته شده است.
موضوع دیگر که به بحث امروز ما مربوط می‌شود این است که ،معلولین توانمندی هستند که در حوزه نویسندگی فعال می‌باشند و در این حوزه با مشکلاتی از جمله تامین هزینه‌ها مواجه هستند و گروه و نهادهایی که باید این عزیزان را حمایت کنند کم می‌باشند.
همانطور که می‌دانید، درصدی از بودجه وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها به بحث پژوهش اختصاص دارد. اما جالب است بدانید که وقتی ما به این سازمان‌ها و ارگان‌ها مراجعه می‌کنیم و خواستار این هستیم که کتابی را در این قسمت بگنجانیم، می‌گویند کتاب و کتاب نوشتن پژوهش محسوب نمی‌شود و شما باید طرحی را بنویسید و بیاورید و مطرح بکنید. اگر ما بتوانیم از این بودجه سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها بهره ببریم فکر می‌کنم تا حد زیادی مؤفق خواهیم بود.
انجمن ما این آمادگی را دارد که پلی ایجاد بکند با ناشرین این حوزه و کسانی که می‌خواهند در این زمینه کمک بکنند و سرمایه گذارهای این حوزه، و حلقه‌ای را ایجاد بکند و کمیته‌ای ایجاد بشود و کتاب‌هایی که مورد نیاز است از این طریق تالیف و چاپ شده و در اختیار مراکز ما قرار گیرد.
جامعه هدف ما دو گروه هستند. گروه اول خود معلولین و گروه دوم مربیانی که به معلولین آموزش می‌دهند و خانواده معلولین می‌باشند، که ما می‌توانیم با ابزار کتاب آموزش‌های مربوطه را به اینها بدهیم و در سطح جامعه فرهنگ‌سازی لازم را داشته باشیم. در خانواده‌ای که شخص معلولی وجود دارد، بسیاری از ارتباطات اجتماعی اینها تحت الشعاع قرار می‌گیرد، یا از جانب خود این معلولین و یا خانواده آنها. این فقر فرهنگی در جامعه احساس می‌شود و جای زیادی برای کار دارد. انشاالله به کمک دوستان بتوانیم این کارها را و یا حداقل بخشی از آن را به ثمر برسانیم.

حسن عبدلی (نابینا، مدیر بخش نابینایان کتابخانه آیت‌الله خامنه‌ای و کارشناس کتاب بریل):
همه مشکلات را دوستان گفتند و همه شنیدیم و انشاالله راهی باز بشود تا این مشکلات کمتر بشود. انشاالله با ظهور امام زمان مشکلات حل خواهد شد.
در خصوص وضعیت کتاب بریل نابینایان متاسفانه از ابتدا تاکنون کمتر از 6000 عنوان کتاب در سطح کشور به بریل برگردانده شده است. با توجه به آمار معاون وزیر، که در طول امسال تا پایان آذرماه 48000 عنوان کتاب اجازه نشر گرفته‌اند، و مقایسه آن با آمار کل کتاب بریل موجود، به نتیجه نگران کننده‌ای می‌رسیم و این یک فاجعه است.
حدود 0.8% (هشت دهم درصد) جمعیت کشور ما مشکل بینایی دارند که از این تعداد 120000 نفر نابینا هستند. حدود 2000 نفر نابینا در استان قم داریم که 52 نفر از این جمعیت را کودکان تشکیل می‌دهند که هیچ کتابی برای این عزیزان تولید نشده است. فعالیت‌های پراکنده‌ای در کتابخانه آیت‌الله خامنه‌ای در استان و مراکز دیگر در کشور صورت گرفته است، ولی پاسخگوی نیاز دوستان نابینا نیست.
سایر مشکلات در این حوزه را دوستان بیان کردند، و من در اینجا فقط یک درخواست از ناشران و نویسندگان محترم دارم که فایل کتابهایی را که به نشر رسانده‌اند در اختیار ما بگذارند تا به خط بریل برگردانده شود و دوستان نابینا بتوانند از آن استفاده کنند. همچنین جا دارد از خانم حسینی و همسر محترمشان تشکر کنیم که داوطلبانه فایل کتابشان را برای برگرداندن به بریل در اختیار ما گذاشتند و حتی اصرار دارند که خودشان بیایند کتاب را گویا کنند. و از آقای نوری که فعالیت می‌کنند و برای ما معلولین زحمت می‌کشند کمال قدردانی را دارم.
کتاب نردبان محکم و بلندیست که ما را به قلل شامخ جمال و جبروت انسانی می‌رساند.

سید احمد آقامیری (ریاست اداره آموزش و پرورش استثنایی استان قم):
سلام عرض می‌کنم خدمت حضار محترم و بزرگواران حاضر در جلسه و تشکر از دست اندرکارانی که تلاش کرده‌اند این جلسه تشکیل بشود تا تلنگری باشد به ما مسئولین که آیا وظیفه خود را در قبال معلولان به درستی انجام داده‌ایم یا نه.
نگاه ویژه به دانش‌آموزان با نیازهای ویژه منشاش از حضرت حق جلّ است. آنجایی که سوره ابس را بر پیامبرش نازل می‌کند. عَبَسَ وَتَوَلَّى. أَن جَاءهُ الْأَعْمَى.
آیا نابینایی که کنارت نشسته است هوایش را داری یا نه؟ مواظبش هستی، نیازهایش را می‌بینی یا نمی‌بینی؟ در سیره نبوی پیامبر اکرم حضرت محمد مصطفی‌(ص) می‌بینیم که ایشان طنابی را از منزل تا مسجد آماده می‌کند تا آن نابینا این طناب را بگیرد بیاید مسجد و در فریضه نماز مسجد‌النبی شرکت کند. در سیره عملی مولای متقیان حضرت علی‌(ع) نیز می‌بینیم که ایشان در فراز هفتم نهج‌البلاغه به مالک می‌گوید ای مالک مواظب باش، قسمتی از غله آذوقه کشور را برای معلولان نگهدار، نگاه ویژه به آنها داشته باش، مواظبشان باش، و اگر گله‌ای هم کردند ناراحت نشو. من در جلسه کمیته مناسب‌سازی فضای شهری در حضور مسئولین شهر گفتم شما یک ساعت، نه یک عمر، روی ویلچر بنشینید و حرکت کنید. یک ساعت، نه یک عمر، چشمهایتان را ببندید و در یک مسیر حرکت کنید. یک ساعت، نه یک عمر، گوشهایتان را بگیریم و چیزی نشنوید و دیگران درباره شما صحبت کنند. ببینید چه اتفاقی می‌افتد. أَلَمْ نَجْعَل لَّهُ عَيْنَيْنِ ﴿8﴾ وَلِسَانًا وَشَفَتَيْنِ (سوره بلد آیه 9)
خداوند اینها را گرفته، وظیفه ماست که جایگزین کنیم. من دستان معلمان را می‌بوسم که با تلاش فراوان یک معلول شنوایی را از سه سالگی شروع می‌کنند به تمیز دیداری که فرق بین حرکات را احساس کند. بر روی حس لامسه معلول بینایی از سه سالگی شروع به کار می‌کنند و این حس را تقویت می‌کنند تا بتواند حروف بریل را تشخیص بدهد. اگر ما امروز صحبت از کتاب می‌کنیم و می‌گوییم باید کتابی آماده شود که معلولین بتوانند از آن بهره ببرند و در فضای جامعه ما به راحتی ببینند و بشنوند، زحمات و تلاش‌های معلمان است که به اینها یاد داده‌اند که چگونه از این کتاب‌ها استفاده کنند.
ما 1830 نفر دانش‌آموز نابینا، ناشنوا، کم‌توان ذهنی و اوتیسم در استان قم داریم، که سعی کرده‌ایم شرایط آموزشی مناسبی برایشان فراهم کنیم. در خصوص کتب معلولین کم‌توان ذهنی کارهای بسیار خوبی انجام شده و 9 کتاب تنها برای پیش از دبستان این گروه از معلولین طراحی شده است. سعی ما بر این بوده که دانش‌آموزان ناشنوا بروند به سمت آموزش تلفیقی و در مدارس عادی درس بخوانند، زیرا دانش‌آموز بعد از اینکه فارق‌التحصیل شد باید در همین جامعه حضور پیدا کند. پس باید در زمان طلایی زبان آموزی از هر روشی که ممکن است، باقیمانده شنوایی، اشاره، تمیز دیداری، تمام محیط را برایش گویا کنیم. در خصوص دانش‌آموزان کم‌بینا امکاناتی مثل کتاب گویا و ابزارهای درشت نما را برایشان فراهم می‌کنیم تا از آسیب بیشتر به بیناییشان جلوگیری شود. همچنین سعی کرده‌ایم با روش‌های تلفیقی و یکپارچه سازی دانش‌آموزان نابینا و کم‌بینا را نیز وارد مدارس عادی کنیم.
نمی‌دانم در این اقدامات تا چه اندازه موفق بوده‌ایم، امیدوارم معلولین عزیز قصور ما را به بزرگواری خود ببخشند. همچنین از خیرین محترم درخواست دارم همانطور که خداوند و پیامبرمان نگاه ویژه به معلولین دارند، و همانطور که ولی امر مسلمین حضرت آیت‌الله خامنه‌ای و مراجع تقلید ما در امر معلولین حضور فعال پیدا کرده‌اند، آنها هم در این زمینه حضور پررنگتری داشته باشن و انشاالله این حس در آهاد جامعه نیز تحقق پیدا کند.

حجت‌الاسلام بهادری (استاد آموزش زبان اشاره در مدرسه خاتم‌النبیین):
خداوند متعال 1400 سال پیش گفته است که ما هر رسولی را که برای هر قومی می‌فرستیم، با زبان همان مردم می‌فرستیم. پیغمبر عرب زبان برای آنهایی که عربی می‌فهمند، و هر پیغمبری برای هر قومی آمده با زبان همان قوم صحبت کرده است. رسول یعنی کسی که رسالت دارد و باید یک حرفی را به یک جایی برساند. متاسفانه چیزی که ما ادعا داریم اسلام و مسلمانی است، اما عملکردی که داریم نه اسلام است و نه مسلمانی. من بسیار ناراحت هستم از مسئولینی که اول جلسه آمدند عکسهایشان را گرفتند و رفتند. مسئولینی که آمدند و درد معلولین را نشنیده رفتند. اگر نمی‌خواستید بشنوید پس چرا آمدید. اگر آمده‌اید بنشینید. معلولین تا کی داد بزنند. صدای معلولین به هیچ جا نمی‌رسد. 38 سال از انقلاب گذشته است، این است آن اسلام و انقلابی که گفتیم باید جهانی شود؟ ما صدایمان کشوری نیست، چه برسد به جهانی. امروز نابینایان آمدند و در این جلسه برنامه اجرا کردند که باعث خوشحالی است، اما من یک انتقاد از آقای نوری دارم، که چرا ناشنوایان در این جلسه برنامه نداشتند. چرا یک ناشنوا نیامد در این نشست صحبت کند تا شما ببینید ادبیات اینها چقدر ضعیف است.
ناشنوایی باعث اختلال در گفتار می‌شود. برای مثال مشکلات بین زن و شوهر را نمی‌توانند بیان کنند. پیغمبر می‌فرماید با زنت هرطور که هستی، جمله دوستت دارم را فراموش نکن، آیا ناشنوا می‌داند دوستت دارم، به معنایی که ما درک می‌کنیم، یعنی چه؟ اینقدر باید به اینها آموزش بدهیم تا بفهمند. بسیاری از ناشنواها بخاطر اینکه حرف نمی‌زنند، اختلال صدا دارند. اینها اگر بخواهند زبان فارسی عادی حرف بزنند در صرف و نحو و نهادگذاری اختلال دارند. ناشنوایان دایره لغات و فهم به معنای واقعی کلمه ندارند. برای نمونه درک کلماتی مثل “بررسی، وضعیت، منتقد” و واژهایی از این قبیل برایشان دشوار و بعضا غیرممکن است. کتاب‌های ناشنوایان باید اِعراب داشته باشد که نه در کتب آموزش و پرورش و نه در کتاب‌های دیگر رعایت می‌شود.
ناشنوا اگر بخواهد یک سمعک بخرد حداقل باید سه میلیون تومان هزینه کند. مگر در مجلس مصوب نشده است که نیمی از این هزینه به عهده دولت است، پس چرا ناشنوا باید تمام این هزینه را خود متقبل شود. یک باطری سمعک پانصدهزار تومان قیمت دارد که برای این عزیزان و خانواده آنها تامین این هزینه‌ها دشوار است.
من به خانواده تمامی معلولان عرض می‌کنم که از حضور شخص معلول در خانواده خود خجالت نکشید. ما مسئولین باید خجالت بکشیم که پس از گذشت 38 سال از انقلاب هنوز نتوانسته‌ایم همانند کشورهایی مثل انگلیس و آمریکا به معلولین خود خدمت کنیم. برای مثال در این کشورها مراکزی وجود دارد که معلول با یک تماس می‌تواند از خدمات سرویس حمل و نقل به همراه یک شخص راهنما، برای کارهای اداری و بانکی و … بطور رایگان بهره ببرد.
همین ساختمان ناشران که در آن حضور داریم، برای عبور و مرور معلولین مناسب سازی نشده است. برای مثال فروشگاه کوثر برای عبور معلولین جسمی حرکتی رمپ گذاشته است ولی این ساختمان که یک محیط فرهنگی است رمپ ندارد و این معلولین ناچار هستند از آسانسور استفاده کنند.
آیت الله العظمی وحید خراسانی تنها مرجعی هستند که فقط در وادی معلولین ناشنوا وارد شده‌اند. ایشان در جلسه اولی که اختتامیه دوره ما بود، به ما گفتند که بر شماها واجب عینی است که به ناشنواها خدمت کنید و بدانید اگر برای هر معلولی هر قدمی که بردارید، به ایتام آل محمد خدمت کرده‌اید، و بروید معامله خود را با پیغمبر اکرم و حضرت فاطمه زهرا و امیرالمؤمنین بکنید.
ما تا زمانی که جای خود نشسته‌ایم ساکت هستیم ولی زمانی که روی منبر میرویم و یا تریبون در اختیار ما قرار می‌گیرد تا جایی که می‌توانیم داد می‌زنیم، و از هیچ کسی غیر از خدای متعال ترس نداریم. وظیفه شرعی ماست که داد بزنیم. خداوند متعال در قرآن فرموده است که کسانی آن دنیا کر و لال هستند، که در این دنیا کر و لال هستند. و کر و لال این دنیا کسانی هستند که صدایشان درمی‌آمد و صدا درنیاوردند و چشمهایشان حقیقت را می‌دید اما دم از حقیقت نزدند.

بررسی وضعیت کتاب‌های ویژه معلولان ایران