سهیل معینی

سهیل معینی
نابینا، مدیر مسئول روزنامه ایران سپید و رئیس هیئت مدیره انجمن باور

سهيل معيني متولد 1344 و حدوداً ۴8 ساله است. زماني که کلاس دوم ابتدايي بود، توپ فوتبال به چشمانش برخورد کرد و باعث شد سهيل براي هميشه از ديدن زيبايي‌هاي دنيا محروم شود. او با اين که 40 سال است طلوع و غروب خورشيد را نديده، اما اجازه نداده است سياهي چشمانش او را از حرکت به سوي افق‌هاي روشن باز دارد. معيني کارشناس ارشد روابط بين الملل است و اولين معلولي است که پس از پيروزي انقلاب در سمت مشاور وزير رفاه قبول مسئوليت کرده است.
20 سال است به عنوان کارشناس خبر در خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران مشغول فعاليت است و از سال 1375 تا 1385 نيز به عنوان سردبير روزنامه ايران سپيد مشغول فعاليت بوده و پس از جدایی چندین ساله دوباره از سال 1392 مدیر مسئول این روزنامه شده است. سمت مشاوره وزير رفاه در امور معلولان طي سال‌هاي 1385 و 1386، رئیس هیئت مدیره انجمن باور، مدیر عامل شبکه تشکل‌های نابینایان کشور، مشاور دفتر سازمان‌های غیردولتی سازمان بهزیستی کشور و عضو ستاد مناسب‌سازی فضاهای شهر تهران به فعاليت‌های ایشان اضافه می‌شود.
معيني کسي است که تصويب و اجراي قانون جامع حمايت از معلولان مديون پيشنهاد، پي‌گيري‌ها و کارهاي کارشناسي اوست. او در زمان تصويب قانون به رايزني با نمايندگان مجلس پرداخت تا معلولان، قانوني جامع براي حمايت شدن داشته باشند. قانوني که حال پس از گذشت چندين سال معتقد است کاستي‌هايي دارد و بايد براي اصلاح آن اقداماتي انجام داد.
دفتر فرهنگ معلولین، 15 مرداد 1393

«سهیل معینی»، رئیس انجمن باور و عضو ستاد مناسب سازی فضاهای شهرتهران در گفت وگو با «قانون» از مشکلات پیش روی امر مناسب‌سازی فضاهای شهری برای معلولان گفته و خواستار توجه جدی مسئولان به نیازهای معلولان شده است:

* آقای معینی سال‌های بسیار زیادی از مطرح شدن بحث مناسب‌سازی فضاهای شهری برای معلولان سپری شده است اما همچنان کارشناسان و حتی برخی از مدیرانی که خودشان در این زمینه مسئول بودند، انتقاداتی به این روند دارند، چرا؟ ما در کجای این پروسه هستیم؟
ببینید، به طور حتم از دیدگاه فرهنگی شاهد دستاوردهایی در این زمینه هستیم به طوری‌که حالا دیگر واژه مناسب سازی ادبیات ناشناخته‌ای برای مردم و مسئولان نیست، نه تنها شهر تهران و تعدادی از کلانشهرها، بلکه بسیاری از شهرستان‌ها هم در جهت مناسب سازی فضاهای شهری برای معلولان اقداماتی را انجام داده اند و به طور حتم، وضعیت فعلی ما در این زمینه با 10 سال قبل کاملا متفاوت است.

* داشتن دستاورد در این زمینه کفایت می‌کند؟
خیر؛ متاسفانه باید در کنار این موضوع اعلام کنیم که اگرچه اکثر مهندسان عمران کشور با دانش آن آشنایی دارند اما متناسب با سطح امکانات موجود در شهر تهران، توسعه و بودجه‌های موجود، وضعیت امر مناسب سازی فضاها و مبلمان شهری برای معلولان وضعیت مناسبی ندارد و مناسب سازی به عنوان یک امر حقوقی، مدیریتی وقابل نظارت شکل نگرفته است.

* پس فلسفه وجودی فعالیت فعلی ستاد مناسب سازی تهران چیست؟
فعالیت این ستاد نزدیک به یک سال است متوقف شده و با وجود پوست اندازی‌های متعدد، هنوز به جایگاه واقعی خود نرسیده است. در حالی که از این ستاد انتظار می‌رود که در زمینه مناسب سازی فضاهای شهری برای معلولان سیاست‌گذاری و نقش نظارتی خود را به درستی ایفا کند اما متاسفانه تبدیل به توپ فوتبالی بین بخش‌های مختلف شده است.

* شما به عنوان عضو ستاد، پیگیر علت این ناهماهنگی‌ها در ستاد مزبور نشدید؟
اگرچه پیگیر بودیم اما تا چند روز آینده هم نامه ای خطاب به شورا و شهرداری تهران تنظیم وارسال می‌کنیم تا موضوع به صورت قانونی هم پیگیری شود. از شهردار انتظار داریم که ریاست این ستاد را شخصا به عهده گرفته و یا دبیر ستاد را نماینده تام الاختیار خود قرار دهند و در قبال تمام اقدامات موجود در امر مناسب‌سازی و احداث ساختمان‌های موجود پاسخگو و ناظر باشند. در حالی که شهرداری در کار احداث ساختمان‌ها، پیاده روها، پارک‌ها و… به حقوق معلولان توجه نداشته و شورای شهر هم در این زمینه نظارتی ندارند؛ اشراف دارید که هرماه یک بوستان یا پارک جدید در تهران افتتاح و اعلام می‌شود که معلولان امکان ورود به این پارک را دارند در حالی که تنها ویلچر افراد معلول وارد پارک می‌شود و پارک هیچ امکانات دیگر برای معلولان و تردد آسان آنها ندارد. بوفه و سالن اجتماعات پارک پله‌های زیادی دارد و دستشویی‌ها هم قابل استفاده برای شرایط خاص معلولان نیستند.

* پس با وجود این‌که حدود پنج سال از فعالیت این ستاد می‌گذرد خروجی قابل قبولی نداشته است.
متاسفانه همین طور است؛ این ستاد در زیر مجموعه معاونت شهرسازی قرار دارد در حالی که این معاونت امر مناسب‌سازی را پردردسر دانسته و از قوانین مربوطه شانه خالی می‌کند. به همین دلیل همچنان شاهد احداث ساختمان‌های جدید، پارک و دیگراماکنی هستیم که بدن ضابطه احداث می‌شود.

* با وجود اصلاح بخش هایی از قانون جامع حمایت از حقوق معلولان و به دنبال آن ماده دوم آیین نامه اجرایی این قانون، که به امر مناسب سازی فضا و مبلمان‌های شهری برای تردد معلولان اختصاص دارد، الزاماتی برای دستگاه‌ها و یا ضرورت ویژه‌ای برای نظارت فراهم نشد؟
با اصلاح آیین نامه و تصویب آن توسط هیات وزیران که در سال جاری انجام شد، مسئولیت کمیته مناسب سازی فضاهای شهری بر دوش وزارت کشور بوده و ستاد مربوط به آن نیز باید در این وزارت خانه فعال شود در حالی که این ستاد با وجود پیگیری‌های گسترده انجمن‌ها هنوز فعال نشده و در این زمینه از سوی وزارت کشور امروز و فردا می‌شود.

* علت این همه تاخیر و وقت کشی 9 ماهه برای تشکیل این ستاد و احقاق حقوق معلولان چیست؟
پاسخ این سوال باید از زبان وزیر کشور شنیده شود، ماهم همین سوال و پیگیری را داریم که چرا از خرداد ماه امسال تا به امروز، اقدامی برای تشکیل این ستاد در وزارت کشور نشده است؛ همان‌طور که از شهردار تهران انتظار داریم تا برای تغییر جایگاه فعلی ستاد مناسب‌سازی تهران اقدام اساسی انجام دهند، از وزیر کشور هم می‌خواهیم تا هرچه سریع‌تر کار تشکیل کمیته و ستاد مناسب‌سازی را در وزارت کشور دنبال کنند.

* آیا می‌توانید آماری بدهید که به عنوان نمونه چند درصد از فضا و مبلمان‌های موجود در شهر تهران برای معلولان مناسب سازی شده است؟
تحت هیچ شرایطی با ارائه آمارهای فریب‌دهنده در این زمینه موافق نیستم، تهران هنوز به یک نقشه جامع مناسب در این زمینه مجهز نشده است تا بتوان تخمین استاندارد و واقعی از میزان مناسب سازی پارک، معابر و فضاهای شهری ارائه کرد؛ در کار مناسب‌سازی پیاده راه‌ها ومعابر سلیقه ای کار شده است؛ علاوه بر این فضاها، مکان‌های عمومی مثل دانشگاه‌های آزاد و علمی کاربردی که تعداد آنها روزانه در حال افزایش بوده وجدای از کمک‌های دولت، از معلولان هم شهریه دریافت می‌کنند، از فضای مناسبی برای تردد افراد معلول برخوردار نیستند و در زمان تاسیس واحدهای دانشگاهی، ضوابط لازم رعایت نمی‌کنند. در حالی‌که دانشگاه‌ها تنها محل دریافت شهریه از فرد معلول نیستند.

* وضعیت مترو و اتوبوس برای تردد معلولان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
متروی تهران گزارش هایی ارائه کرده که در احداث ایستگاه‌های جدید، ضوابط مناسب‌سازی را رعایت کرده است اما این اقدامات جزیره‌ای کافی نیستند. از سویی با توجه به مشکلات مالی و کم کاری دولت در تزریق بودجه، دست مترو را هم درکار مناسب سازی فضاهای مترو بسته نگاه داشته است.البته نمی‌خواهیم وارد بازی یا دعوای سیاسی آنها شویم؛ حرف ما این است که مجهز بودن تعدادی از ایستگاه‌های مترو به آسانسور برای معلولان کفایت نمی کند و این فرد باید شرایط کامل برای ورود و خروج در مترو را داشته باشد چرا که معلول حق تردد در تمام ایستگاه‌ها را دارد و تنها نمی تواند در ایستگاه‌های آسانسور دار تردد کند. متاسفانه اتوبوس‌های بی آر تی هم تنها برای ورود معلولان تبلیغ می‌کنند، در حالی که برای ورود ویلچر فرد معلول تدابیری نشده و فرد اگربه کمک دیگران وارد اتوبوس شود نمی داند که در میانن اوج جمعیت چگونه ویلچر خود را کنترل کند در کنار این معضل برخی از ایستگاه‌ها فاقد پله برقی هستند.

* با این اوصاف به تدریج شاهد خانه‌نشینی افراد معلول خواهیم بود.
بله؛ این اتفاق تلخ چند سالی است که در شهرهای ما رخ داده است.متاسفانه معلولان در ایران از خانه بیرون نمی آیند چرا که امکان رفتن به سینما، تئاتر، پارک و… را ندارند در عین حال، تعداد افراد دارای معلولیت در ایران و تهران زیاد بوده و به خاطر رعایت نکردن حق‌و‌حقوق شان، خانه نشین شده اند؛ معابر و تقاطع هایی که به جوی آب ختم می‌شوند، ایستگاه‌های مملو از جمعیت، مترو و اتوبوس، پارک‌های مناسب سازی نشده و مشکلات بی‌شمار دیگر معلولان را ناکام و خانه نشین کرده است و مردم هم به غلط تصور می‌کنند که تعداد افراد معلول بسیار کم است در حالی‌که این باور نادرست است.

* تشکیل شورای عالی معلولان که زمزمه‌های آن‌را در ماه‌های گذشته شنیده‌ایم به کجا رسید؟ به تشکیل آن و اثر بخش بودنش امیدوار هستید؟
بله؛ امیدواری زیاد است تا بعد از هشت سال بتوانیم قانون جامع حمایت از حقوق معلولان را بازنگری کنیم و در قالب این بازنگری و تدوین اصلاحیه، که به احتمال قوی تا 10 روز آینده به سرانجام می‌رسد، شورای عالی معلولان را هم به ریاست رئیس جمهور وقت یا آینده و عضویت وزرا و مدیران ارشد کشور نیز تشکیل می‌دهیم تا بر اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان نظارت دقیق‌تری شود.

* با وجود این‌که سال‌های سال بر اجرای قانون مصوب معلولان توسط مجلس اقدامی نشده و حتی عضویت اراین در کنوانسیون حقوق انسانی افراد دارای معلولیت تفاوتی به حال‌مان نداشته، چطور به اثر بخش بودن تشکیل و فعالیت شورای عالی معلولان امیدوار هستید؟
NGO ‌ها همیشه امیدوار هستند؛ ما باید قانون را پیگیری کنیم و تردید نکنید که اجرای قانون از طریق فراکسیون‌های مجلس و با تمام اهرم‌های قانونی پیگیری می‌شود و حتی از طریق همین اهرم ها، بر کار شورای عالی معلولان در آینده هم نظارت می‌شود.
منبع: سمیه جاهد عطائیان، روزنامه قانون، 19 اسفند 1391