گوش در تاريکی تيز می‌شود

دانشمندان بالاخره اثبات کردند: گوش در تاريکی تيز می‌شود

تغييرات سريع سلول‌های مغزی در حيواناتی که در تاريکی نگاه داشته می‌شوند، به آنها قابليت تشخيص بهتر صدا را می‌دهد. اين بدان معنی است که نابينايان حس شنوايی قوي‎تری دارند.
آيا نابينايی استيوی واندر و ری چارلز در نبوغ موسيقيايی آنها تاثير داشت؟ يک تحقيق جديد، با نشان دادن اين که موش‌های بالغی که در تاريکی نگاه داشته شوند، به زودی گوششان تيز می‌شود و توان تمييز بهتر گام‌ها و فرکانس‌های صدا را خواهند داشت، به کمک طرفداران اين نظر آمده است. اين بهبودها با سازگاری‌هايی در مغز (مانند تقويت اتصالات بين نورون‌ها) مرتبط است که معمولا در اوايل حيات رخ می‌دهند.
عصب شناسی از دانشگاه جانز هاپکينز در بالتيمور مريلند به نام هی کيونگ لی، و همکارانش، برای پژوهش خود، که مقاله‌اش اين هفته در ژورنال Neuron منتشر شد، دو دسته موش‌های بالغ سالم را انتخاب کردند. آنها اولين گروه را به مدت يک هفته در يک محيط تاريک نگاه داشتند، در حالی که گروه دوم در معرض نور طبيعی قرار داشت. اعضای گروه از يک سری الکترود برای اندازه گيری فعاليت نورون‌ها در کورتکس شنوايی مغز حيوان (بخشی از مغز که پردازش می‌کند که صدا چيست، چقدر بلند است و از کجا می‌آيد) استفاده کردند.
پژوهشگران صداهايی با فرکانس‌ها و شدت‌های مختلف را برای موش‌ها پخش کردند، و ديدند که سلول‌های مغزی آنها چگونه واکنش می‌دهند. به گفته لی، نتايج «نشان دادند که نورون‌ها در حيوانات دچار نابينايی، می‌توانند صداهای خيلی آرام‌تري» را به نسبت حيوانات گروه کنترل بشنوند. آنها برای اندازه‌گيری فعاليت نورون‌ها در بخش حافظه شنيداری نخستين از الکترود استفاده کردند. حافظه شنيداری نخستين، بخشی از مغز است که انچه صدا از آن می‌آيد را پردازش می‌کند، اين صدا چقدر بلند است ويا اينکه از کجا می‌آيد. «آنها همچنين توان تمييز خيلی دقيق‌تری داشتند و زير و بم صدا را هم بهتر تشخيص می‌دادند.
تحقيق‌های قبلی نشان داده است که تغييرات در کورتکس شنيداری نياز به زمان طولانی دارد، و افرادی که در سال‌های اوليه زندگی خود بينايی را از دست می‌دهند، بهتر از کسانی که در سنين بالاتر نابينا می‌شوند با زندگی جديد خود سازگار می‌شوند. اما به گفته او، يافته‌های اين گروه نشان می‌دهد که برخی از بهينه‌سازی‌ها در مغز افراد بالغ، می‌تواند با سرعت بالايی رخ دهد. وی می‌افزايد: «علاوه بر آن، تغييرات در کورتکس شنيداری در اثر تغييراتی در قدرت ارتباطات سيناپسی به دست آمده بود. تا به حال تصور می‌شد که اين تغييرات در افراد بالغ غير ممکن است».
جبران حسی
اين نتايج همچنين می‌تواند مبنايی برای تاييد صحت اين ادعا شود که اختلال بينايی می‌تواند به موسيقی‌دانان کمک کند. لی می‌گويد: «شواهدی وجود دارد که اگر قدرت بينايی نداشته باشيد، بهتر می‌توانيد موقعيت صدا را شناسايی کنيد». اما او می‌افزايد در پژوهش‌هايی که روی انسان‌ها انجام گرفته، يا از تصويرسازی مغزی استفاده می‌شود (که نتايج حاصله از آن دارای جزئيات دقيق نيستند) و يا اينکه در آنها به رفتار توجه می شود. اما «ما به سطح نورون‌ها نگاه کرديم، و يک مبنای سلولی برای اينکه چگونه اين تغييرات عملکردی در سطح رفتاری اتفاق می‌افتد، تهيه کرديم».
تغيرات حسی در موش‌ها موقت بودند، اما اين يافته‌ها می‌تواند به محققين نشان دهد که چگونه می‌توانند توان شنيدن را در افراد ناشنوا بهبود بخشند. لی می‌گويد: «بسياری از افراد سعی می‌کنند که قدرت شنوايی خود را از طريق ايمپلنت‌های مجرای حلزونی گوش بازيابند. ايمپلنت‌ها در بچه‌های کوچک‌تر به خوبی عمل می‌کند، طوری که به طور کامل شنوايی خود را به دست می‌آورند، اما در بزرگ‌سالانی که به طور کامل ناشنوا هستند، بازيابی شنوايی حتی با استفاده از اين ابزارها کار بسيار سختی است». او می‌گويد که دوره‌های زمانی کوتاه مدت نابينايی، می‌تواند به افراد کمک کند که پس از کشت ايمپلنت در گوش، فرايند شنيدن را ياد بگيرند.
نوسينده ديگر اين مقاله که زيست‌شناسی به نام پاتريک کينولد از دانشگاه مريلند است، اشاره می‌کند که محروميت از بينايی شايد در انسان تاثيری مشابه با موش‌ها نداشته باشد. او می‌گويد: «پژوهش‌های بعدی نشان خواهند داد که آيا چنين محروميت‌هايی در انسان‌ها موثر هستند يا نه. برای مثال، يک هفته محروميت از ديدن تاثيراتش را در موش‌ها نشان داد، ولی برای انسان‌ها شايد اين زمان بايد خيلی طولانی‌تر باشد».
عصب‌شناسی به نام پاوان سينها که در دانشگاه ام‌آی‌تی کمبريج روی بينايی تحقيق می‌کند، می‌گويد: نتيجه، «چيزی شگفت آور است». او می‌افزايد که محققان قبلا بهبودهای نسبتا کمی را در توانايی تعيين جهت منبع صداها در انسان‌های نابينا گزارش داده‌اند، اما به نظر می‌رسيد که حد و مرز‌های شنوايی پايه، چندان تحت تاثير قرار نگرفته‌اند. «تا اين جای کار، هنوز اين نتايج در مرحله ازمايشی قرار دارند، و مدرکی برای بهبود حسی در افراد نابينا محسوب نمی‌شوند».

منبع: خبرگزاری خبرآنلاین ؛ وب سایت معلولین ایران، 21/11/1392