معرفی کتاب رفیع نامه: زندگی و کارنامه استاد علی رفیعی

توان ‏‏نامه
فصلنامه مطالعاتی و اطلاع ‏رسانی ویژه معلولیت و توانمندسازی
Quarterly of Studies and Information Specially Disabled and Empowerment

شماره 2-3، پاییز و زمستان 1394
(ویژه پیشگیری/ Special Issue for Prevention of Disabilities)
دریافت کامل مجله: PDF، 8 MB

معرفی کتاب

رفیع نامه: زندگی و کارنامه پژوهشگر فرهیخته استاد علی رفیعی

علی بدیعی

دفتر فرهنگ معلولین بر خود فرض می‌داند نخبگانی را که به هر دلیل دچار آسیب جسمی شده‌اند، معرفی کند. و تا کنون ده‌ها زندگی‌نامه منتشر کرده است. آقای علی رفیعی از سرمایه‌های ملی ایران و از گنجینه‌های شیعه است اما چند سالی است توان راه رفتن ندارد و ویلچر نشین شده است.
کتاب رفیع نامه: زندگی و کارنامه پژوهشگر فرهیخته استاد علی رفیعی شامل هشت فصل است: یاد ایام، از تولد تا کنون؛ کارنامه فرهنگی و اجتماعی؛ بزرگداشت‌ها و نشست‌های تکریمی؛ رفیعی از نگاه دوستان و خاطرات اصدقاء؛ آثار قلمی؛ مقالات اهدایی؛ پیوست‌ها: اسناد و تصاویر.
این کتاب هم اکنون در مرحله ویرایش است و به زودی منتشر می‌گردد.
به منظور آشنایی بیشتر با شخصیت ایشان آن قسمت از این کتاب را گزینش و می‌آورم: «زندگی خودنوشت»؛ «تألیفات و آثار»؛ آثار درباره.
زندگی‌نامه خودنوشت
اینجانب علی رفیعی علامردشتی در دوم اردیبهشت ۱۳۳۰ش، در روستای چاه عینی مرکز شهر علامرودشت لامرد فارس، در میان خانواده‌ای روحانی زاده شدم. تحصیلات ابتدایی را در مکتب‌خانه و سپس دبستان زادگاهم گذرانده و مدتی نزد حجج اسلام آقای حاج شیخ حسین رفیعی و حاج شیخ اسدالله رفیعی مقدمات ادبیات عرب را آموختم. در سال ۱۳۴۲ش جهت ادامه تحصیل عازم شیراز شدم و در مدرسه علمیه امامزاده ابراهیم بن موسی بن جعفر(ع) و مدرسه آبابا خان از محضر آقایان آیت‌الله حاج عالم آیت اللهی، حاج سید محمد کاظم آیت اللهى، حاج سید احمد و حاج سید محمود آیت اللهی و دیگر علمای شیراز کسب فیض نمودم. در سال ۱۳۴۵ش به‌قصد مسافرت به عراق به خرمشهر رفتم و پس از یک سال که در مدرسه علمیه رضویه آن شهر و نزد حجج اسلام حاج شیخ عبدالله محمدى، محسنی اقلیدی و دیگر اساتید تلمذ و استفاده کردم، به عراق رفتم و وارد جامعه النجف الدینیه به ریاست حجة الاسلام و المسملین سید محمد کلانتر شدم. در آن‌جا از محضر حجج اسلام آقایان حاج شیخ محمدهادی معرفت، شیخ مجتبی لنکرانی و دیگر اساتید، علوم فقه، اصول، تفسیر و کلام را آموختم.
در سال ۱۳۵۰ش به ایران بازگشتم و مدتی در شیراز و سپس در قم اقامت نمودم. در حوزه علمیه قم از محضر فضلای جلیل‌القدری چون حجة الاسلام فاضل اصفهانى، حجة الاسلام ستوده، حجة الاسلام حجتی زاده نیشابورى، حجة الاسلام دکتر احمد بهشتى، آیت‌الله حاج شیخ محمد هادی معرفت، حجة الاسلام دوزدوزانی و آیت‌الله علوی گرگانی دروس فقه، اصول، تفسیر و فلسفه را گذرانده و مدت کمی نیز در حوزه‌های دروس خارج فقه و اصول آیات عظام گلپایگانى، مرعشی نجفی و وحید خراسانی شرکت نمودم.
در سال ۱۳۵۷ش به خرمشهر اعزام شدم و مسئولیت امور فرهنگی ستاد انقلاب اسلامی اعراب زیر نظر حجة الاسلام شیخ عیسی طرفی را به عهده گرفتم. پس ازآن به قم بازگشتم و مشغول تحقیق، پژوهش و تألیف شدم. در سال ۱۳۶۰ش به تهران رفتم و در دبیرستان‌ها و مراکز دانشگاهی و تربیت معلم به تدریس پرداختم. در سال ۱۳۶۱ش در شورای عالی آموزش و پرورش به‌عنوان کارشناس تحصیلات غیر رسمی کشور به کار مشغول شدم و از سال ۱۳۶۲ش به بعد وارد کارهای علمی ـ فرهنگی و پژوهشی به شرح ذیل شده‌ام:
در سال ۱۳۶۲ش به دعوت آقای دکتر مهدی محقق وارد بنیاد دائرةالمعارف اسلامی ـ که توسط حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تأسیس گردیده بود ـ شدم و به تحقیق پرداختم که این همکاری تا مدتی ادامه یافت.
در سال ۱۳۶۲ش با مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر آقای سید محمد کاظم بجنوردی همکاری را به صورت تحقیق و پژوهش و تألیف مقاله آغاز کردم که تا سال ۱۳۶۸ش به صورت تمام وقت بود و اکنون این همکاری به صورت نیمه وقت و تألیف مقاله و معاونت بین‌المللی کتابخانه مرکز دائرةالمعارف ادامه دارد.
در سال ۱۳۶۶ش با دائرةالمعارف تشیع همکاری آغاز کردم که تاکنون نیز ادامه دارد.
در سال ۱۳۷۰ به دعوت حجة الاسلام و المسلمین آقای دکتر سید محمود مرعشی نجفی سرپرستی دائرةالمعارف کتابخانه‌های جهان وابسته به کتابخانه بزرگ حضرت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی(ره) را در قم به عهده گرفتم که این مسئولیت هم اکنون نیز ادامه دارد.
در سال ۱۳۷۰ش همکاری به صورت تألیف مقالاتی راجع به تاریخ، رجال و جغرافیای ایران با مرکز دائرةالمعارف اسلام ترکیه را شروع نمودم که ادامه نیافت.
از سال 1370 با مؤسسه آل البیت(ع) و کتابخانه‌های وابسته به آن همکاری کرده‌ام. حجة الاسلام والمسلمین جناب آقای شهرستانی و حجة الاسلام آقای سید علی خراسانی و حجة الاسلام والمسلمین شیخ مهدی نجف در رأس این مؤسسه قرار دارند. من از دوره‌ای که در نجف بودم با آقایان دوستی ارتباط داشتم. به ویژه خدمت جناب آقای شهرستانی ارادت کامل دارم.
از سال ۱۳۷۱ش با دائرةالمعارف فلسطین که در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی تدوین می‌شود، شروع به همکاری نموده‌ام که این بخش اکنون متوقف شده است.
در سال ۱۳۷۲ش پس از تأسیس دائرةالمعارف ادب فارسی به سرپرستی آقای حسن انوشه با این دائرةالمعارف نیز به صورت تألیف مقاله همکاری دارم.
از ۱۳۸۲ش همکاری علمی با مرکز دارالحدیث را شروع کردم که هم‌اکنون ادامه دارد.
از سال ۱۳۸۰ش با مرکز دائرةالمعارف امام خمینی(ره) شروع به همکاری کردم که تا سه سال ادامه داشت.
از سال ۱۳۷۷ش تا کنون با مرکز ترجمه قرآن همکاری داشته و دارم.
تألیفات و آثار:
کتاب
عناوین برخی کتب که نوشته‌ام یا تصحیح کرده‌ام اینگونه است:
فقیه فرزانه: زندگی‌نامه آیت‌الله سید مرتضی فقیه مبرقع، (نویسنده)؛ مستدرک شهداء الفضیله، (محقق)؛ عشق و ایثار، درنگی در کارنامه زندگی استاد علامه محمدباقر محمودی، (نویسنده مقدمه)؛ صیغ العقود لاکثار القنود، (محقق)؛ تذکرة الشعراء مطربی سمرقندی، (مصحح)؛ تاریخ و جغرافیا و رجال علمی و ادبی علامرودشت، (نویسنده)؛ کتاب گیلان، (جمع‌آوری کننده)؛ دائرةالمعارف اسلامیه اردن، (نویسنده)؛ درآمدی بر دائرةالمعارف کتابخانه‌های جهان، (نویسنده)؛ مستدرک دانشمندان آذربایجان، (محقق)؛ دانشمندان گمنام خوی و سلماس، (محقق)؛ دیوان شعر آیت‌الله سید احمد فالی، (محقق)؛ تشیع، (نویسنده)؛ الهاشمیات، (محقق)؛ ریاض الجنه میرزا حسن زنوزی، (محقق)؛ تاریخچه پیدایش مکتب‌خانه‌ها و مدارس کلاسیک در ایران، (نویسنده)؛ تاریخچه پیدایش مطبوعات فارسی، (نویسنده)؛ مشیخه‌نویسی در جهان اسلام به ویژه در شیعه، (نویسنده)؛ تاریخ نیشابور، (نویسنده)؛ شیفتگان کتاب، (نویسنده)؛ وراقان در تاریخ اسلام، (جمع‌آوری کننده)؛ زندگی‌نامه مؤذنان در تاریخ اسلام، (نویسنده)؛ شهاب شریعت، (نویسنده)؛ زندگی‌نامه سید مرتضی علم‌الهدی معروف به شریف مرتضی، (نویسنده)؛ رجال و بزرگان سیراف، (نویسنده)؛ رجال و بزرگان فال، (نویسنده)؛ زندگی‌نامه مفصل حضرت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی(ره)، (نویسنده).
مقالات
ـ بیش از صد مقاله در باب موضوعات تاریخی، جغرافیایی، رجالی، حدیثی، قرآنی و اصطلاحات، که در مجلدات اول تا یازدهم دائرةالمعارف بزرگ اسلامی از اینجانب منتشر شده‌اند.
ـ بیش از ده مقاله در باب موضوعات و اصطلاحات قرآنی در دانشنامه جهان اسلام و ایران نوشته‌ام.
ـ چند مقاله در باب رجال و تاریخ در دائرةالمعارف فلسطین نوشته‌ام.
ـ بیش از ۳۰ مقاله در باب تاریخ، جغرافیا، و رجال حدیث که در جلد پنجم دائرةالمعارف اسلامیة الکبری، به عربی، از من چاپ و منتشر شده است.
ـ چندین مقاله در دائرةالمعارف بزرگ ایران نوشته‌ام.
ـ بیش از صد مقاله در باب اصطلاحات قرآنی، عرفان و فرق شیعی در دائرةالمعارف تشیع نوشته‌ام.
ـ بیش از هفتاد مقاله در باب ادب فارسی و شرح حال شعرای جنوب ایران و فارس و شاعران آسیای میانه و شعرای معاصر بخش علامرودشت و شعرای فال و دشتی و دشتستان، در دانشنامه ادب فارسی نوشته‌ام.
ـ چند مقاله در زمینه تاریخ، جغرافیا و رجال ایران در دائرةالمعارف اسلام ترکیه نوشته‌ام.
بیش از صد مقاله در نشریات تحقیقات تاریخی، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، مجله کرانه، مجله وقف میراث جاویدان وابسته به سازمان اوقاف و امور خیریه، مجله طلایه، مجله فرهنگ، مجله آینه پژوهش، مجله بینات، روزنامه اطلاعات، فصلنامه میراث اسلامی، فصلنامه میراث مکتوب و نشریات دیگر نوشته‌ام.
ـ چندین مقاله برای کنگره‌های: شیخ مفید در قم، دائرةالمعارف فقه اسلامی در قم، کتاب و کتابداری آستان قدس رضوی در مشهد، (کنفرانس) فرهنگ و تمدن اسلامی در تهران، شیخ انصاری در قم، ملا حسینقلی همدانی در همدان، علامه مجلسی در اصفهان، فیض‌الاسلام در اصفهان و برخی کنگره‌های دیگر در ایران و خارج از ایران مثل ایتالیا نوشته‌ام.
البته اینها بخشی از کارهایم است و امید است مورد قبول حق واقع شود.
منابع درباره
ـ «رفیعی علامرودشتی؛ دائرةالمعارفی در بستر بیماری»، سایت مباحثات، 12 خرداد 1394.
یازدهم خرداد 1394 تحریریه سایت مباحثات به دیدار آقای رفیعی شتافت و پس از دیدار درباره او نوشت:
استاد علی رفیعی علامرودشتی از محققان سختکوش حوزوی است که آثار وی در خوزه دائرةالمعارف، تاریخ و جغرافیا مورد توجه اساتید و دانشجویان بوده است. ایشان نزدیک هفت سال است که به خاطر عارضه سکته مغزی دوران نقاهت را سپری می‌کند. روز گذشته تحریریه مباحثات با هدف تقدیر از زحمات و تلاش‌های این استاد ارجمند به عیادت ایشان رفت. گفتنی است در ادامه به معرفی تحولات زندگانی و تألیفات او می‌پردازد.
ـ «زندگی‌نامه علی رفیعی علامرودشتی»، سایت اندیشوران، دوشنبه 28 تیرماه 1389.
شامل زندگی‌نامه خودنوشت ایشان است.
ـ «علی رفیعی علامرودشتی»، سایت اندیشوران، سه شنبه 24 بهمن ماه 1391.
این مقاله به تولد ایشان در چاه عینی علامرودشت در سال 1330 و تحصیلات و خدماتش اشاره کرد و در پایان پنج کتاب او را معرفی می‌کند.
در ادامه نه تن از شخصیت‌ها درباره ایشان اظهار محبت کرده‌اند. همچنین 78 مطلب درباره ایشان درج شده است. همه برای شفای ایشان دعا کرده و آرزوی صحت و سلامتی برای او کرده‌اند. این گزارش‌ها نشانگر محبت مردم نسبت به آقای رفیعی است.
ـ «علی رفیعی علامرودشتی»، پایگاه اندیشوران، 8 مرداد 1393.
مطالب پیشین بازبینی و به روز شده است.
ـ «علی رفیعی علامرودشتی»، احمد واعظ زاده، سایت تراکمه، 24 بهمن 1391.
ـ «علی رفیعی»، پایگاه راسخون،21 فروردین 1390؛ تجدید بخش: 8 مرداد 1393.
ـ «علی رفیعی محقق ایرانی برای هزینه بیمارستان، کتابخانه ارزشمندش را فروخت»، سایت عصر ایران، 16 مرداد 1388.
ـ «مراسم نکوداشت علی رفیعی علامرودشتی»، سایت لامرود، 11 خرداد 1394.
ـ «برگزاری مراسم نکوداشت علی رفیعی علامرودشتی»، نشریه طلوع، سال 21، ش 1530، چهارشنبه 20 خرداد 1394، ص11.
ـ «دیدار علی جنتی وزیر ارشاد با علی رفیعی»، سایت لامرود، 23 آذر 1393.
ـ «ملاقات مسئولین دانشگاه پاریس با محقق و نویسنده توانای کشور آقای علی رفیعی»، نشریه افسانه، ش6، شنبه 20 دی 1393.